De kracht van zachtheid

Hieronder volgen een aantal prachtige passages uit het boek ‘Alchemie van het Hart’. Deze keer gaan de diepgaande lessen voor de ziel over ‘De kracht van zachtheid’ en ‘De geheime kamer’.

In ons boek De zeven energiecentra, hebben we het over zachtheid als een ontvangende modus, waar onnatuurlijke, dwingende menselijke acties en reacties plaatsmaken voor de natuurlijke beweging van het hart. Zachtheid is een voedende, gevende houding die geen aanstoot neemt. Zachtheid is het tegenovergestelde van broosheid, starheid of weerstand. Broze dingen kunnen breken, maar zachtheid is flexibel en kan buigen. Zoals een wijze commentator eens zei: ‘Gezegend zijn de buigzamen, want ze zullen niet uit hun slof schieten.’

De twintigste-eeuwse T΄ai Chi Ch΄uan meester Cheng Man-ch΄ing heeft onderwezen dat werkelijk meesterschap en energie voortkomen uit zachtheid en niet uit hardheid, uit buigzaamheid en niet uit geweld. Wolfe Lowenthal die de lessen van de meester heeft gepubliceerd, zegt dat hij onderwees dat zachtaardigheid, gevoeligheid en mededogen het geheim zijn tot het beheersen van de oosterse vechtkunsten. ‘De mens compenseert zijn innerlijke zwakheid door agressief en afwerend te worden’, zei hij, maar ‘harde energie blokkeert de doorstroming van ch΄i (onze energie of levenskracht); het is een onsamenhangende uiting van een fractie van onze potentiële kracht.’ Zachte energie daarentegen, is verenigbaar met ch΄i en blokkeert zijn doorstroming niet. Bijvoorbeeld, de kracht van een pijl komt van de elasticiteit, zachtheid en levendigheid van de boog en pees, heeft de meester geleerd. ‘Het is een paradox’, zei hij, ‘dat werkelijke zachtheid alleen kan voortkomen uit sterkte.’

De kracht van zachtheid en openheid, in tegenstelling tot hardheid en bekrompenheid, is de drijvende kracht achter het principe van betekenisvolle dialoog. Wijlen fysicus David Bohm, een oprichter van het dialoogproject van het MIT (Massachusetts Institute of Technology), zegt dat het woord dialoog stamt van dia (door) en logos (het woord). Dus dialoog beschrijft een betekenisvol proces dat voortvloeit uit, en voort stroomt rond de deelnemers. In een artikel over dialoog leggen David Bohm, Donald Factor en Peter Garrett uit dat een dialoog noch een debat (want daarin wint de ene mening het van de andere) noch een discussie is – een woord dat dezelfde wortelbetekenis heeft als percussie en concussie, welke te maken hebben met het afbreken van dingen. In een werkelijke dialoog schorten we onze aannames op en wisselen vrijuit ideeën en informatie uit. Door dit te doen, komen we op een punt uit dat niemand van ons op zichzelf had kunnen bereiken.

Succesvolle vergaderingen vinden plaats wanneer we een evenwicht bereiken tussen voorspraak en navraag – wanneer we niet alleen ons eigen gezichtspunt uitleggen, maar wanneer we ook navragen. In plaats van steeds onze eigen zaak te promoten, kunnen we vragen stellen om het standpunt van een ander proberen te begrijpen. Op die manier boeken we de meeste vooruitgang.

Het hart is de plaats van grote ontmoetingen. Het is de plaats waar we ons Ware Zelf ontmoeten en waar we God ontmoeten. Elke keer wanneer deze ontmoeting plaatsvindt, is er een alchemistische transformatie en zijn wij nooit meer dezelfde.

Van christelijke beschouwers tot boeddhistische meditatiemeesters, de mystici van de wereld hebben de magie ontdekt van gemeenschap met het Goddelijke in hun hart. Zij beschrijven het hart als het middelpunt tussen deze wereld en de spirituele wereld. Daar, halverwege tussen hemel en aarde, zeggen ze, kunnen we onze essentiële werkelijkheid zoeken en vinden.

Elk spiritueel centrum, of chakra, biedt ons een andere manier waarop wij God kunnen waarnemen en ontvangen. Door het hartchakra kunnen we kiezen God te ervaren als liefde, mededogen, liefdadigheid, troost, zachtheid, gevoeligheid, onderscheidingsvermogen en waardering. Of we kunnen kiezen de creatieve energie die door ons hart stroomt te misbruiken en die te uiten als haat, afkeer, boosheid, zelfzucht, irritatie en verwaarlozing.

De geheime kamer van het hart is een doorgang naar kosmische dimensies. ‘De kleine ruimte in het hart is zo groot als dit uitgestrekte universum’, zegt de oude Chandogya Upanishad. ‘De hemelen en de aarde zijn daar, en de zon en de maan en de sterren; vuur en bliksem en winden zijn daar; en alles wat nu bestaat en alles wat niet bestaat.’

Als wij ons in meditatie door ons hartchakra bewegen is er, als het ware, een deur aan de achterkant die naar de geheime kamer leidt. Daar, gezeten op een troon, bevindt zich onze innerlijke leraar, ons Hogere Zelf. Deze geliefde vriend, die goddelijke leiding en spirituele verbinding biedt, kent verschillende namen in verschillende spirituele tradities. De hindoetraditie beschrijft de inwonende geest die in het hart leeft als ‘het binnenste Zelf, niet groter dan een duim’, ook bekend als de Atman. Christelijke mystici verwijzen naar de innerlijke mens van het hart of het Innerlijke Licht. Jezus ontdekte dat het Hogere Zelf ‘de Christus’ is en Gautama ontdekte dat het ‘de Boeddha’ is. Dus wordt dat Hogere Zelf soms de Innerlijke Christus (of Christus-Zelf) genoemd of de Innerlijke Boeddha.

De speciale akoestiek van de geheime kamer van het hart, stelt ons in staat de ‘stille kleine stem’ van God en ons Hogere Zelf te horen, en de goddelijke leiding en het begrip te ontvangen die we zo dringend nodig hebben. Zo vaak denken we dat we het te druk hebben om te stoppen en te luisteren. Toch is de geheime kamer niet erg ver weg. Het hoeft niet veel tijd te kosten om naar binnen te glippen voor een korte conference call met je innerlijke leraar.